Màn đối đáp bằng những câu ca dao tục ngữ về trâu của hai vợ chồng

Hai vợ chồng hàng xóm của tôi lúc nhỏ là mục đồng, ngày ngày trên lưng trâu dong ruổi khắp cánh đồng, miệng nghêu ngao những câu hát hò quen thuộc được truyền miệng từ người này qua người khác. Lớn lên cả hai nên vợ nên chồng, ngoài công việc đồng áng, họ còn theo nghề lái trâu. Họ có cả kho những câu ca dao, tục ngữ nói về trâu. Hàng xóm chúng tôi thường chứng kiến tài đối đáp của hai người. Nghe mãi nên vợ chồng tôi cũng thuộc vài câu ca dao, tục ngữ mà họ đối đáp nhau mỗi khi tranh tài.

Tết sắp đến, tôi nghe hai vợ chồng lái trâu bàn với nhau buôn bán cho đến hết ngày 28 Tết thì nghỉ để dọn dẹp nhà cửa đón Tết. Vậy mà sáng 29 Tết, tôi nghe cô vợ cằn nhằn:

– Đúng là “Đờn gãy tai trâu” mà, đã dặn rồi vậy mà sáng sớm đi mất biệt để cho mình vật lộn với bao nhiêu là công việc.

Chẳng biết ông chồng đi đâu mà mãi gần sáng hôm sau mới mò về. Tôi nghe tiếng ông chồng nghêu ngao từ xa:

“Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta”

Rồi tiếng cô vợ ra mở cổng. Chẳng thèm hỏi, cô vợ cất tiếng:

“Đường về đêm tối canh thâu
Nhìn anh tôi tưởng con trâu đang cười”

Không để chồng kịp trả lời, lúc này chị vợ mới hỏi:

– Đi đâu mà bây giờ mới mò về, lại “như trâu bò mới vực nhau” vậy? Suốt đêm ông đi đâu “Đêm nằm chuồng trâu, gối đầu bằng chổi” phải không?

Ông chồng liền lẹ làng lên tiếng:

“Thiệt tình không phải nói ngoa
Hôm nay tôi thấy con gà đá trâu”

Chị vợ cũng không vừa:

“Gà đá trâu bao lâu mới thắng
“Trâu đá gà què cẳng con trâu”

Ông chồng nói tiếp:

– Trời tối, không thấy đường nên đi lạc, bộ bà không biết “Lạc đường nắm đuôi chó/ Lạc ngõ nắm đuôi trâu” sao? Nhờ nắm đuôi trâu mà tôi mới về được đến nhà đấy, nếu không thì đi lạc vào nhà người khác rồi.

– Đừng có già mồm, nhưng ông đi đâu mà lạc? Bộ “dắt trâu chui qua ống” hả? Hay ông muốn “cưa sừng làm nghé” vẩy đuôi với mấy bà góa xóm trên.

– “Trâu được ngày phá cỗ/ Con cháu được ngày giỗ ông”. Tui đi ăn giỗ ở xóm trên chứ có vẫy đuôi với ai đâu. À! Mà bà làm gì chất vấn tui dữ vậy, đừng có mà “trâu buộc ghét trâu ăn” nhé! Có gì dọn ra cho tui ăn coi, nếu không tui đi chỗ khác ăn đấy!

– Đúng là “Nước giữa dòng chê trong chê đục/ Vũng trâu đầm hì hục khen ngon”. Nhà hết sạch cơm canh rồi “trâu chậm uống nước đục”, “Trâu chết mặc trâu/ Bò chết mặc bò”. Mặc kệ ông. Nhìn ông thấy phát ớn!

– Sao lại ớn? Bà không thấy tui rất đàng hoàng, chung thủy với bà sao? Say xỉn cách mấy tui cũng ráng tìm về nhà với bà, không dám đi ngang về tắt. Bởi tui nghĩ “Trâu ta ăn cỏ đồng ta/ Tuy rằng cỏ cụt nhưng mà cỏ thơm”. “Đồng người cỏ tốt nhưng hôi/ Đồng ta cỏ xấu nhưng bùi trâu ăn”.

– Đúng là “Trâu cổ cò/ Bò cổ giải”, lấy nhằm ông là số tui xui hết cỡ.

– Nè! Nè! Bà không nghe người ta nói sao, để tui nhắc cho bà nhớ:

“Số em giàu lấy khó cũng giàu
Số em nghèo chín đụng, mười trâu cũng nghèo
Phải duyên phải kiếp thì theo
Giàu ăn khó chịu, lo gì mà lo”

Tại số bà nghèo nên tui phải chịu vạ lây, bởi tui không nghe lời người xưa dạy “Mua trâu xem vó, lấy vợ xem nòi” nên lấy phải thứ “Trâu nghiến hàm, bò bạch thiệt”. Giờ phải chịu làm thân “trâu béo kéo trâu gầy”. Thiệt khổ thân, đúng là cực như trâu!

Chị vợ không vừa:

– Đồ cái thứ “đầu trâu mặt ngựa” tui đây “lộn con toán, bán con trâu” nên lấy phải ông, khổ cả đời. Cũng tại ông trước đây theo tán tỉnh tôi, một hai đòi làm thân trâu ngựa để lo cho tôi “trâu đi tìm cọc” chứ đời nào “cọc đi tìm trâu” mà bây giờ ông lên mặt nặng nhẹ với tôi “trâu ác là trâu vạc sừng” đó. Nói cho ông biết, thiên hạ người ta nói tôi:

Tiếc cho vợ khôn lấy thằng chồng dại/ Như bông hoa lài cắm bãi cứt trâu.

Nhưng mà thôi, không cãi nữa, ông đi mà lo quét dọn bàn thờ, chùi bộ lư đồng cho bóng, chuẩn bị rước ông bà, lại còn khách khứa nữa.

– “Trâu khỏe chẳng lo cày trưa/ Mạ già ruộng ngấu không thua bạn điền”. Từ từ ăn xong cái đã “Có ăn có chọi mới gọi là trâu” chứ!

– Đúng là “Đàn gãy tai trâu”! Người ta thì “Một con tằm cũng phải hái dâu, một con trâu cũng phải đứng đồng”, còn ông thì cứ vô tư, chỉ giỏi nhậu nhẹt, đàn đúm, coi chừng có ngày cũng chết sớm.

– Bà khéo lo xa “Trâu ho bằng bò rống” ấy mà.

Vợ chồng tôi nằm nghe vợ chồng lái trâu tranh tài mà không khỏi cười thầm, ngày thường họ rất yêu thương nhau nhưng không ai chịu thua ai. Lo cuộc chiến kéo dài nên vợ chồng tôi chạy sang. Tôi lên tiếng:

– Tại sao hai đứa cứ tranh cãi nhau mãi thế? Cả hai quên cái thời:

Rủ nhau đi cấy đi cày/ Bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu/ Trên đồng cạn, dưới đồng sâu/ Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa.

Vợ tôi thêm:

– Hai đứa phải biết: “Thương nhau vì nợ vì duyên/ Trâu đôi chi đó, thổ điền chi đây”. Vợ chồng bây nên nhớ, cãi vã rồi sinh ấu đả “Trâu toi thì bò ngã” đó nghen!
Hai vợ chồng lái trâu cười xòa, không cãi nữa.

Thạch Sene  (TP. Cần Thơ)
Tuần Báo Văn Nghệ TP.HCM số Xuân 2021

One thought on “Màn đối đáp bằng những câu ca dao tục ngữ về trâu của hai vợ chồng

  1. Pingback: Hình ảnh con trâu trong thơ ca Việt Nam - Di Sản Trâu Việt

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *